شش ماه از سلطه طالبان بر افغانستان میگذرد و نگرانی برخی کشورها و مردم افغانستان از پیامد ناگوار این سلطه در حال آشکار شدن است. نخستین پیامد سلطه طالبان، فروپاشی داخلی، گسترش فقر، بیکاری، کشتار و انتقامجویی در داخل افغانستان است، اما آنچه اکنون برملا شده، تعامل طالبان با جهان با یک دولت گروگانگیر و آدمربا است. آدمربایی طالبان در دو ماه اخیر که شهروندان کشورهای غربی را نیز نشانه گرفته است، نشان میدهد که زبان این گروه برای تعامل با جهان، تهدید و ابزار آن آدمربایی و گروگانگیری است.
روز جمعه، ۲۲ بهمن، رسانهها خبر دادند که طالبان دو خبرنگار خارجی همکار با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را همراه با شماری از همکاران محلیشان بازداشت کردهاند. این خبر در رسانههای خارجی بازتاب بسیاری داشت و سازمان ملل و شماری از نهادهای حقوق بشری نیز در این مورد ابراز نگرانی کردند.
روز جمعه، دو خبرنگار که یکی از آنان اندرو نورث، خبرنگار پیشین بیبیسی است با همکاران محلیشان از بازداشت طالبان آزاد شدند. آزادی آنان را کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تایید کرد. بااینحال، از سرنوشت دو بریتانیایی، یک آمریکایی، سه زن معترض و دهها کارمند دولت پیشین، نظامیان سابق و فعالان مدنی که در ماههای اخیر از شهرهای مختلف ربوده شدهاند، خبری در دست نیست. از این میان، تنها پروانه ابراهیمخیل از زنان معترض که سه هفته قبل ربودهشده بود، آزاد شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
جمعهشب، جان سیمپسون، خبرنگار مشهور بیبیسی و سردبیر بخش جهانی این رسانه در توییتی از وضعیت نامعلوم همکار سابقش پیتر جوونال ابراز نگرانی کرد. جان سیمپسون نوشت: «نهتنها در مورد خبرنگار سابق بیبیسی، اندرو نورث، بلکه درباره فیلمبردار معروف، پیتر جوونال نیز نگرانی داریم. او دو ماه پیش در کابل دستگیر شد و در یک سلول کوچک با یک بریتانیایی دیگر نگهداری میشود.» جان سیمپسون افزود که پیتر جوونال و مرد بریتانیایی که همراه با او در یک سلول کوچک نگهداری میشوند، به مراقبتهای پزشکی دسترسی ندارند و غذای اندکی به آنان داده میشود.
پیتر جوونال، از ملاقات با اسامه بنلادن تا سرمایهگذاری در معادن افغانستان
پیتر جوونال ۶۳ ساله، از فیلمبردارهای مطرح تلویزیونی است که در سال ۱۹۹۷، زمانی که با سیانان کار میکرد، همراه با پیتر برگن برای تهیه گزارشی در مورد اسامه بنلادن، بنیانگذار و رهبر پیشین شبکه تروریستی القاعده با او در حومه جلالآباد در شرق افغانستان ملاقات کردند. جوونال با رسانههای مختلف جهانی ازجمله بیبیسی نیز کار کرد و از ۴۰ سال پیش همواره میان کابل و لندن در رفتوآمد بوده است.
پیتر در ۲۰ سال اخیر کار رسانهای نمیکرد و همراه با همسرش، حسینا پیتر که یک افغان است، رستورانی را به نام «گندمک» در کابل اداره میکردند. پیتر که علاقهمند مردم و زندگی در افغانستان است، روابط گستردهای در ابعاد مختلف اجتماعی و سیاسی در آن کشور دارد. طالبان تاکنون در مورد دلیل بازداشت پیتر جوونال چیزی نگفته است.
دیوید لوین، از دوستان نزدیک پیتر جوونال در مصاحبه با ایندیپندنت فارسی، ناپدید شدن پیتر جوونال را تایید کرد و گفت او از اوایل دسامبر سال ۲۰۲۱ درحالیکه برای سرمایهگذاری در معادن افغانستان تلاش میکرد، بازداشت شده است. دیوید لوین از وضعیت نامعلوم پیتر ابراز نگرانی کرد و افزود: «پیتر جوونال از فشارخون بالا رنج میبرد و در زندان طالبان به مراقبتهای پزشکی دسترسی ندارد.»
دیوید لوین معتقد است که ممکن است پیتر جوونال در اثر یک سوءتفاهم بازداشت شده باشد، چون او در روزهای اخیر درباره سرمایهگذاری در صنعت معدن و تجارت خانوادگی در افغانستان کار میکرد و پیوسته با مقامهای طالبان نیز ملاقات داشت.
دیوید لوین گفت که پیتر جوونال یک بازرگان است و بازداشت و به زندان انداختن یک بازرگان به معنی این است که هیچ عزمی برای بازسازی اقتصاد ورشکسته افغانستان وجود ندارد. این دوست نزدیک پیتر جوونال در مورد وضعیت محل نگهداری پیتر افزود: «او به غذای کافی دسترسی ندارد و روی کف سنگی اتاق میخوابد. او یک مرد قوی است، اما نبود امکانات و غذای کافی در حالی او فشارخون بالا نیز دارد، برایش خطرناک است.» خانواده و دوستان پیتر جوونال روز جمعه با انتشار بیانیهای از وضعیت نامعلوم او در زندان طالبان ابراز نگرانی کردند و گفتند، خطر ابتلای پیتر به کووید نیز وجود دارد و این نگرانی آنان را چند برابر میکند.
یک عضو خانواده پیتر جوونال، عکسهایی را با ایندیپندنت فارسی به اشتراک گذاشت که نشان میدهند او در ماههای نوامبر و دسامبر با مقامهای طالبان در کابل دیدارهایی داشته است. این دیدارها با مقامهای وزارتخانههای معادن و تجارت طالبان و با منصور احمدخان، سفیر پاکستان در کابل صورت گرفته است. در بیانیه دوستان و خانواده پیتر جوونال آمده که او مسلمان است و بهتر از هر خارجی دیگری افغانستان را میشناسد.
روز جمعه و ساعاتی قبل از افشای ربوده شدن شهروندان کشورهای غربی، هوگو شورتر، کاردار بریتانیایی مامور در افغانستان از سفر به افغانستان و ملاقات با مولوی امیر خان متقی، وزیر خارجه و مولوی عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان خبر داد. هوگو شوتر در رشته توییتی نوشت هیئت دولت بریتانیا در ملاقات با مقامهای طالبان درباره بازداشت زنان معترض، نقض حقوق بشر، بحران انسانی و کشتار نیروهای امنیتی سابق صحبت کردند.
هوگو شورتر در این رشته توییت هیچ اشارهای به شهروندان بریتانیایی که در زندانهای طالبان قرار دارند، نکرد؛ اما دیوید لوین گفت دیپلماتهای بریتانیایی ازجمله هوگو شورتر اجازه یافتند به مدت ۱۲ دقیقه با پیتر جوونال و یک شهروند دیگر بریتانیا که در زندان اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان نگهداری میشوند، ملاقات کنند. به گفته لوین در این ملاقات فرصت صحبت مفصل وجود نداشت و پیتر جوونال به دلیل حضور طالبان در جریان ملاقات نتوانست واضح صحبت کند.
بااینحال دیوید لوین افزود: «اینکه طالبان دلیل بازداشت و زندانی کردن پیتر جوونال را مشخص نمیکند، کاملا گیجکننده است.» او تلاش هیئت دیپلماتیک بریتانیا برای آزادسازی پیتر جوونال و یک شهروند دیگر بریتانیا را ناکام خواند و درعینحال افزود که تلاشها برای آزادی آنان ادامه دارد. گزارشها در مورد بازداشت شهروندان خارجی پس از آن در رسانهها بازتاب یافت که امرالله صالح، معاون نخست دولت پیشین افغانستان روز جمعه در توییتی نوشت که طالبان ۹ شهروند کشورهای غربی را اخیرا ربوده است، اما به دلیل غیبت رسانهها، سکوت مردم و خفقان در جامعه افغانستان خبری در این مورد منتشر نشده است.
گرانت بیلی، یکی دیگر از شهروندان بریتانیایی است که در زندان طالبان بهسر میبرد. اما مشخص نیست کسی که در یک سلول با پیتر جوونال نگهداری میشود، گرانت بیلی است که اواخر دسامبر و از یک ایست بازرسی طالبان در شهر کابل بازداشت شد یا شخص دیگری که هنوز نامش افشا نشده است. وزارت خارجه بریتانیا، بازداشت گرانت بیلی را اواخر دسامبر تایید کرد، اما در این مدت هیچ خبری در مورد او منتشر نشده است.
اسیر دیگر طالبان مارک فریکس، کهنه سرباز نیروی دریایی ایالاتمتحده آمریکا است که با سازمانهای کمکرسان بینالمللی کار میکرد و در اواخر ژانویه ۲۰۲۰، از شهر کابل ربوده شد. مارک فریکس از آن زمان تاکنون در زندان طالبان است و اخیرا جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا به رسمیت شناختن طالبان را مشروط به عملی شدن پیششرطهایی ازجمله آزادی مارک فریکس کرد.
به نظر میرسد به رسمیت شناخته نشدن دولت طالبان در جامعه جهانی، این گروه را عصبانی و ناراحت کرده است و اکنون با استفاده از ابراز همیشگی آدمربایی و گروگانگیری تلاش میکنند دولتهای جهان را به تعامل با خودشان وادار کنند. سخنگویان و سران طالبان در روزهای نخست سلطه بر افغانستان هشدار داده بودند، درصورتیکه کشورهای جهان آنان را به رسمیت نشناسند، جهان آسیب خواهد دید. ذبیحالله مجاهد اواخر اکتبر ۲۰۲۱ در مصاحبهای گفت: «اگر جهان میخواهد از سوی افغانستان تهدید نشود، دولت ما را به رسمیت بشناسد.»